Εννέα πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε για την εμπορική συμφωνία ΕΕ-Καναδά, CETA

20 Σεπτεμβρίου 2017 ♦ Η εμπορική συμφωνία ανάμεσα στην ΕΕ και στον Καναδά, η CETA, τίθεται σε προσωρινή εφαρμογή από την Πέμπτη (αύριο). Το Γαλλικό Πρακτορείο παραθέτει εννέα πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε για αυτό το αμφιλεγόμενο κείμενο:

1. Σχεδόν πλήρης εφαρμογή
Η συμφωνία, που αφορά περισσότερα από 510 εκατομμύρια Ευρωπαίους και 35 εκατομμύρια Καναδούς, θα εφαρμοστεί βεβαίως προσωρινά, αλλά σχεδόν πλήρως. Οι τελωνειακοί δασμοί ανάμεσα στον Καναδά και στην ΕΕ για τα προϊόντα θα καταργηθούν κατά 98% από την πρώτη ημέρα, την Πέμπτη.

2. Η επικύρωση της συμφωνίας παραμένει αβέβαιη
Η CETA, που έχει επικυρωθεί από το ευρωπαϊκό και το καναδικό κοινοβούλιο, θα καταστεί οριστική μόλις ψηφιστεί από τα 38 εθνικά και περιφερειακά κοινοβούλια της Ευρώπης, μια διαδικασία που θα χρειαστεί χρόνια για να ολοκληρωθεί. Μόνο πέντε χώρες --η Λετονία, η Δανία, η Ισπανία, η Κροατία και η Μάλτα-- την έχουν προσώρας επικυρώσει. Αν ένα κοινοβούλιο ψηφίσει «όχι», η συμφωνία ναυαγεί επί της αρχής.

3. Φόβοι για τη γεωργία
Η CETA θα διευκολύνει τις εξαγωγές τυριών και αλκοόλ προς τον Καναδά. Όμως οι ευρωπαίοι αγρότες φοβούνται, αντίθετα, ότι τα καναδικά προϊόντα δεν θα τηρούν τις ελάχιστες υγειονομικές απαιτήσεις. Ορισμένοι ευαίσθητοι τομείς όπως των κοτόπουλων θα παραμείνουν ως εκ τούτου υπό πλήρη προστασία, ενώ άλλοι (όπως του βοδινού, του χοιρινού, των καλαμποκιού) θα υπόκεινται σε ποσοστώσεις.

4. Αρχή της αναγνώρισης των ονομασιών προέλευσης
Η συμφωνία παρέχει προστασία στον Καναδά 143 ευρωπαϊκών προϊόντων προστατευμένης γεωγραφικής προέλευσης: οι απομιμήσεις «Γκούντα» και «Ροκφόρ» δεν θα μπορούν πλέον να πωλούνται με αυτή την ονομασία. Ο αριθμός αυτός παραμένει ωστόσο περιορισμένος, καθώς εκατοντάδες ονομασίες αναγνωρίζονται στην ΕΕ.

5. Χαμένο ραντεβού με το κλίμα
Σύμφωνα με ανεξάρτητη έρευνα που παρήγγειλε η Γαλλία, το κλίμα είναι «ο μεγάλος απών» της συνθήκης, οι διαπραγματεύσεις για την οποία διεξήχθησαν πριν από τη συμφωνία του Παρισιού του Δεκεμβρίου του 2015 με μια καναδική κυβέρνηση που είναι ένθερμος υποστηρικτής των ορυκτών καυσίμων, τα οποία κατέχει σε αφθονία. Τελικά, το κείμενο θα είναι ακόμη και «ελαφρά δυσμενές» για το κλίμα.

6. Απουσία της αρχής της πρόληψης
Η ικανότητα των κρατών να νομοθετούν στους τομείς του περιβάλλοντος και της υγείας διατηρούνται κατ’ αρχήν, όμως η ίδια η «αρχή της πρόληψης» δεν αναφέρεται ρητά στη συμφωνία. Σύμφωνα με τη γαλλική έρευνα, υπάρχει «αβεβαιότητα» όσον αφορά μια πιθανή αμφισβήτησή της από τον Καναδά.

7. Τα διαιτητικά δικαστήρια θα περιμένουν
Η CETA θα οδηγήσει στην εγκαθίδρυση μόνιμων και διαφανών διαιτητικών δικαστηρίων για να διευθετούν μια αντιδικία ανάμεσα σε ένα κράτος και μια πολυεθνική που θα έκρινε ότι έχει «εξαπατηθεί» από μια ξαφνική αλλαγή πολιτικής, για παράδειγμα την εγκατάλειψη της πυρηνικής ενέργειας. Αυτοί οι εκσυγχρονισμένοι τύποι δικαιοδοσίας, που υποτίθεται ότι αποκρίνονται στους φόβους των μκο, δεν θα τεθούν σε ισχύ παρά μόνο μετά την επικύρωση του οριστικού κειμένου.

8. Ενισχυμένη πρόσβαση στις δημόσιες συμβάσεις
Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα έχουν πρόσβαση στις καναδικές δημόσιες συμβάσεις, περιλαμβανομένων εκείνων των πόλεων και των επαρχιών που διαχειρίζονται ένα σημαντικό μέρος των δημοσίων δαπανών. Οι Ευρωπαίοι δίνουν ήδη ευρεία πρόσβαση στην αγορά τους σε καναδικές εταιρίες.

9. Περιορισμένος οικονομικός αντίκτυπος
Σύμφωνα με έρευνα της Κομισιόν, η CETA θα συνεισφέρει περίπου 2 δισεκ. ευρώ ετησίως στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ, ένα ασήμαντο ποσό σε σχέση με τα 14.600 δισεκ. ευρώ που ήταν το ΑΕΠ της Ευρώπης το 2015. Η ΕΕ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Οτάβα, όμως ο Καναδάς καταλαμβάνει μόλις τη δέκατη θέση στην κατάταξη των εμπορικών εταίρων της ΕΕ.