Τελειώνει ο φαύλος και αρχίζει ο ενάρετος κύκλος της ελληνικής οικονομίας

24 Ιουνίου 2017 ♦ «Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα θετικό σημείο καμπής για μια καλύτερη αναπτυξιακή πορεία.

Πέτυχε τις πολύ μεγάλες οικονομικές προσαρμογές και επομένως βρίσκεται σε ένα πολύ καλό σημείο εκκίνησης για μια νέα ανάπτυξη της οικονομίας», τονίζει στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Μίχαελ Χάϊζε, καθηγητής του πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης και επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz, της μεγαλύτερης ασφαλιστικής εταιρείας και του μεγαλύτερου ομίλου χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στον κόσμο, με αφορμή ομιλία του στο Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο.

«Εάν παραμείνει ο προϋπολογισμός τόσο πολύ σταθερός όσο είναι και ο οποίος ξεπέρασε μάλιστα τους στόχους, εάν αυτό κρατήσει ακόμα λίγο, τότε η Ελλάδα θα κερδίσει και πάλι την εμπιστοσύνη των αγορών. Μια δοκιμαστική έξοδο στις αγορές για βραχυπρόθεσμους τίτλους μπορώ να την φανταστώ άμεσα», προσθέτει, ενώ σε σχέση με άλλους αναλυτές βλέπει τα πράγματα «με μεγαλύτερη αισιοδοξία. Συμφωνώ μεν με τις εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών ότι φέτος η ανάπτυξη θα είναι 1%, αλλά θεωρώ εφικτή την αύξησή του στο 2,5% το 2018», προσθέτει ο κ. Χάϊζε, ο οποίος έχει επιλεγεί επανειλημμένα από την Sueddeutsche Zeitung ως ο κορυφαίος οικονομικός αναλυτής της χρονιάς, επειδή οι οικονομικές του προβλέψεις επαληθεύονται.

Ο κ. Χάϊζε κατανοεί «απολύτως τον σκεπτικισμό πολλών (στην Ελλάδα) λόγω των προβλημάτων τα οποία άφησε πίσω της η κρίση» και το γεγονός «ότι πολλοί έχουν πάψει να ελπίζουν, αλλά είναι εντελώς λανθασμένο. Γίναμε μάρτυρες ενός φαύλου κύκλου προς τα κάτω. Είδαμε πτωχεύσεις επιχειρήσεων, περικοπές μισθών και συντάξεων, μεγάλη ανεργία», αλλά τώρα δεν μπορεί παρά να υπάρξει άνοδος, να αρχίσει δηλαδή ένας ενάρετος κύκλος της οικονομίας».

Πιστεύει επίσης «ότι θα γίνουν ελαφρύνσεις του χρέους το επόμενο έτος» ακόμα και αν υπουργός Οικονομικών είναι και πάλι μετά τις γερμανικές εκλογές ο κ. Σόιμπλε «διότι δεν θα θελήσει να αθετήσει τις δεσμεύσεις τις οποίες προβλέπει το τρίτο πρόγραμμα», αλλά θα «πρόκειται περισσότερο για ένα πολιτικό συμβολισμό, ο οποίος θα ικανοποιήσει μεν όλες τις πλευρές, αλλά δεν θα βοηθήσει ουσιαστικά την Ελλάδα», όπως λέει. Κατά την γνώμη του την Ελλάδα θα μπορούσε να την βοηθήσει «η πολιτική σταθερότητα -η οποία και υπάρχει- και η πιστή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων οι οποίες συμφωνήθηκαν. Αν εφαρμοστούν, τότε θα δρομολογηθούν διάφορες εξελίξεις οι οποίες θα ωθήσουν ξανά τη χώρα προς την ανάπτυξη».

Τέλος, ο κορυφαίος γερμανός οικονομικός αναλυτής υπογραμμίζει πως «η Ελλάδα διαθέτει πολλά επενδυτικά πλεονεκτήματα, είτε πρόκειται για τους φυσικούς και ενεργειακούς της πόρους, είτε για το ανθρώπινο δυναμικό της, το οποίο είναι υψηλής στάθμης και δεν είναι τόσο ακριβό όσο σε άλλες χώρες. Και μόνο αυτά τα πλεονεκτήματα θα προσελκύσουν ξανά τους επενδυτές».

Ολόκληρη η συνέντευξη του Μίχαελ Χάϊζε στον Αντώνη Πολυχρονάκη έχει ως εξής:

Kύριε καθηγητά, ποιές είναι «οι προοπτικές της Ευρώπης σε αβέβαιους καιρούς», όπως είναι και ο τίτλος της ομιλίας σας στο Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο;
Μίχαελ Χάϊζε: Oι προγνώσεις είναι πολύ αισιόδοξες, είναι ενθαρρυντικές. Διαπιστώνουμε μια βελτίωση του κλίματος στην Ευρώπη. Διαπιστώνουμε ότι όλες οι χώρες -εν τω μεταξύ και η Ελλάδα-, βρίσκονται τουλάχιστον σε ήπια αναπτυξιακή τροχιά, γι΄ αυτό και αναμένουμε για φέτος στην Ευρώπη ανάπτυξη της τάξεως του 1,9% και για το 2018 της τάξεως του 1,7%. Η εκλογή του κ. Μακρόν συνετέλεσε σαφώς στην αλλαγή του κλίματος, αλλά επίσης και το γεγονός ότι σε άλλες χώρες το φάντασμα της διάσπασης, το οποίο επλανάτο πάνω από στην Ευρώπη πριν λίγους μήνες, απομακρύνθηκε. Όλα αυτά δημιουργούν αισιοδοξία.

Και για την Ελλάδα; Ποιές είναι οι προοπτικές;
Μίχαελ Χάϊζε: Και η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα θετικό σημείο καμπής για μια καλύτερη αναπτυξιακή πορεία. Το υποδηλώνουν τα πρώτα στοιχεία αυτής της χρονιάς. Κατά την άποψή μου, η Ελλάδα πέτυχε τις πολύ μεγάλες οικονομικές προσαρμογές και επομένως βρίσκεται σε ένα πολύ καλό σημείο εκκίνησης για μια νέα ανάπτυξη της οικονομία, έστω και αν κατανοώ απολύτως τον σκεπτικισμό πολλών στη χώρα λόγω των προβλημάτων τα οποία άφησε πίσω της η κρίση.

Βλέπετε δηλαδή την εξέλιξη με μεγαλύτερη αισιοδοξία από άλλους αναλυτές...
Μίχαελ Χάϊζε: Ναι, βλέπω τα πράγματα με μεγαλύτερη αισιοδοξία. Συμφωνώ μεν με τις εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών ότι φέτος η ανάπτυξη θα είναι 1%, αλλά θεωρώ εφικτή την αύξησή του στο 2,5% το 2018 υπό ορισμένες προϋποθέσεις.

Ορισμένοι θεωρούν όμως ότι με αυτά τα ποσοστά ανάπτυξης δεν μπορεί να μειωθεί το χρέος. Σας είναι βέβαια γνωστή και η αντιπαράθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με τον κ. Σόιμπλε για την ελάφρυνσή του. Τι γνώμη έχετε εσείς για το θέμα αυτό;
Μίχαελ Χάϊζε: Πιστεύω ότι θα γίνουν ελαφρύνσεις του χρέους το επόμενο έτος, αλλά δεν θα βοηθήσουν επί της ουσίας την Ελλάδα. Θεωρώ πως θα γίνει λ.χ. μια παράταση της εξόφλησης του χρέους, θα γίνουν κάποιες ελαφρύνσεις για τα επιτόκια, δεν πρόκειται όμως για ποσά τα οποία θα παραμείνουν στον ελληνικό προϋπολογισμό....

...Πιστεύετε ότι θα γίνουν ακόμα και αν υπουργός Οικονομικών είναι και πάλι μετά τις γερμανικές εκλογές ο κ. Σόιμπλε;
Μίχαελ Χάϊζε: Ναι, διότι δεν θα πρόκειται για κούρεμα του χρέους, δηλαδή κάτι το οποίο πρέπει να ψηφίσει το γερμανικό κοινοβούλιο. Ο κ. Σόιμπλε δεν θα θελήσει να αθετήσει τις δεσμεύσεις τις οποίες προβλέπει το τρίτο πρόγραμμα, αλλά δεν πιστεύω ότι είναι εκείνο το οποίο θα βοηθήσει πολύ την ελληνική οικονομία. Πρόκειται περισσότερο για ένα πολιτικό συμβολισμό, ο οποίος θα ικανοποιήσει μεν όλες τις πλευρές, αλλά δεν θα βοηθήσει ουσιαστικά την Ελλάδα.

Τι θα μπορούσε κατά την γνώμη σας να την βοηθήσει;
Μίχαελ Χάϊζε: Η πολιτική σταθερότητα -η οποία και υπάρχει- και η πιστή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων οι οποίες συμφωνήθηκαν. Αν εφαρμοστούν, τότε θα δρομολογηθούν διάφορες εξελίξεις οι οποίες θα ωθήσουν ξανά τη χώρα προς την ανάπτυξη. Θα μειωθούν τα ασφάλιστρα κινδύνου και τα επιτόκια, η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων θα γίνει ευκολότερη, η αύξηση των θέσεων εργασίας, η οποία ήδη παρατηρείται, θα γίνει πιο σταθερή, θα επιστρέψουν οι επενδυτές, εάν δεν υπάρχουν συνεχώς οικονομικές ανασφάλειες και μετά το ένα φέρνει το άλλο. Πολλά εξαρτώνται από το εάν δεν αλλάξει η οικονομική πολιτική και επειδή δεν βλέπω κάτι τέτοιο είμαι αισιόδοξος. Ολα αυτά είναι πολύ πιο σημαντικά από οποιεσδήποτε ελαφρύνσεις για την εξόφληση των δανείων.

Βλέπετε βελτίωση του επενδυτικού κλίματος, διάθεση από πλευράς επενδυτών της χώρας σας να επενδύσουν στην Ελλάδα;
Μίχαελ Χάϊζε: Η Ελλάδα διαθέτει πολλά επενδυτικά πλεονεκτήματα, είτε πρόκειται για τους φυσικούς και ενεργειακούς της πόρους, είτε για το ανθρώπινο δυναμικό της, το οποίο είναι υψηλής στάθμης και δεν είναι τόσο ακριβό όσο σε άλλες χώρες. Και μόνο αυτά τα πλεονεκτήματα θα προσελκύσουν ξανά τους επενδυτές, αλλά μόνον εφόσον το πλαίσιο δεν αλλάζει συνεχώς και οι επενδυτές γνωρίζουν ότι αύριο δεν θα ξεκινήσουν λ.χ. νέες μακρές συζητήσεις της Ελλάδας με τους δανειστές. Όλα αυτά βλάπτουν πάρα πολύ, ιδίως το επενδυτικό κλίμα.

Οι απόψεις σας αποπνέουν αισιοδοξία, αλλά δεν τις συμμερίζονται όλοι...
Μίχαελ Χάϊζε: Kατανοώ τον σκεπτικισμό μετά από τόσα χρόνια προσαρμογών, περικοπών, πολιτικής λιτότητας, κατανοώ το ότι πολλοί έχουν πάψει να ελπίζουν, αλλά είναι εντελώς λανθασμένο. Γίναμε μάρτυρες ενός φαύλου κύκλου προς τα κάτω. Είδαμε πτωχεύσεις επιχειρήσεων, περικοπές μισθών και συντάξεων, μεγάλη ανεργία. Όταν όμως φτάσει κανείς στον πάτο, δεν μπορεί παρά να υπάρξει άνοδος, δεν μπορεί παρά να αρχίσει δηλαδή ένας ενάρετος κύκλος της οικονομίας της χώρας προς τα πάνω και ξαφνικά όλα να αρχίσουν να βελτιώνονται. Να αυξάνονται τα έσοδα από την φορολογία, να υπάρχουν ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί, να δημιουργούνται θέσεις εργασίας, να μειώνονται τα ελλείμματα, να αυξάνεται η κατανάλωση, να επιστρέφουν οι επενδυτές, να αυξάνονται οι εξαγωγές και η χώρα να μπορεί να ελπίζει και πάλι ότι θα βγει στις αγορές.

Πότε το υπολογίζετε αυτό;
Μίχαελ Χάϊζε: Εξαρτάται από την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, εάν παραμείνει ο προϋπολογισμός τόσο πολύ σταθερός όσο είναι και ο οποίος ξεπέρασε μάλιστα τους στόχους, εάν αυτό κρατήσει ακόμα λίγο, τότε η Ελλάδα θα κερδίσει και πάλι την εμπιστοσύνη των αγορών. Μια δοκιμαστική έξοδο στις αγορές για βραχυπρόθεσμους τίτλους μπορώ να την φανταστώ άμεσα για μακροπρόθεσμα ομόλογα δεν θα την επιχειρούσα προς το παρόν.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ