5 Ιουλίου 2017 ♦ Τα άστρα που κινούνται με τις μεγαλύτερες ταχύτητες στο γαλαξία μας - τόσο γρήγορα που κάποια στιγμή μπορούν ακόμη και να δραπετεύσουν από αυτόν- στην πραγματικότητα είναι «φυγάδες» από έναν πολύ μικρότερο γαλαξία, ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από το δικό μας.
Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας ομάδας αστρονόμων, με επικεφαλής τον Ντάγκλας Μπούμπερτ του Ινστιτούτου Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, που έκαναν ανακοίνωση σε συνέδριο αστρονόμων στη Βρετανία και σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Monthly Notices" της βρετανικής Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπισθεί περίπου 20 τέτοια άστρα-αστραπή (hypervelocity stars), τα περισσότερα στον ουρανό του βορείου ημισφαιρίου (στον αστερισμό του Λέοντα) και ορισμένα του νοτίου (στον αστερισμό του Εξάντα). Θεωρείται όμως σίγουρο ότι υπάρχουν πολύ περισσότερα, ίσως γύρω στα 10.000. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Gaia του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) αναμένεται να εντοπίσει κι άλλα τέτοια άστρα από το 2018 και μετά.
Οι μεγάλοι αυτοί αστρικοί «σπρίντερ», που έχουν γαλαζωπό χρώμα, προήλθαν από το Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος, ένα νάνο γαλαξία, με μέγεθος μόνο το ένα δέκατο του δικού μας. Αρχικά ανήκαν σε ζεύγη άστρων, το ένα σε κοντινή τροχιά γύρω από το άλλο. Όταν όμως το ένα εξερράγη ως σούπερ-νόβα, το άλλο εκτινάχθηκε μακριά με τόσο μεγάλη ταχύτητα, που μπόρεσε να δραπετεύσει από τη βαρύτητα του αρχικού του γαλαξία και να «μετακομίσει» στο δικό μας, όπου συνεχίζει να κινείται με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Αρχικά οι αστρονόμοι νόμιζαν ότι τα άστρα αυτά είναι «γηγενή» και έχουν εκτοξευθεί από την τεράστια μαύρη τρύπα στο κέντρο του δικού μας γαλαξία προς την περιφέρειά του. Όμως η νέα μελέτη -με τη βοήθεια προσομοιώσεων σε υπολογιστή- δείχνει ότι πρόκειται για «μετανάστες».
Το Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος είναι ο πιο γρήγορος από τους γειτονικούς γαλαξίες, κινούμενος γύρω από τον δικό μας με ταχύτητα 400 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Στην ταχύτητα αυτή έρχεται να προστεθεί η ταχύτητα διαφυγής του άστρου-φυγά, όταν ο σύντροφός του μετατρέπεται σε εκρηκτικό υπερκαινοφανή αστέρα (σούπερ-νόβα). Τότε, ο «φυγάς», σαν σφαίρα που πυροβολεί κανείς από κινούμενο τρένο-εξπρές, εκτοξεύεται στο διάστημα και καταλήγει στην αγκαλιά του δικού μας γαλαξία.
Τα μεγάλα μπλε άστρα, όπως οι εν λόγω φυγάδες-σπρίντερ, συνήθως τελειώνουν τη ζωή τους, μετά από εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια, ως πολύ πυκνά άστρα νετρονίων (πάλσαρ) ή ως μαύρες τρύπες.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση εδώ.
Παύλος Δρακόπουλος
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
