8 Οκτωβρίου 2017 ♦ Μετά την πρόσφατη «αυτοκτονία» του Cassini στον Κρόνο, τι έπεται; Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία (NASA), η ευρωπαϊκή (ESA), η ιαπωνική (JAXA) και άλλες, έχουν ουκ λίγα σχέδια για αποστολές στο διάστημα τα επόμενα χρόνια.

Ακολουθεί μια σύντομη περιγραφή -με χρονολογική σειρά- των σημαντικότερων από αυτές τις νέες μελλοντικές αποστολές και όσες βρίσκονται ήδη καθ' οδόν και θα φθάσουν τα επόμενα χρόνια στο στόχο τους, άλλες πιο κοντά στη Γη και άλλες στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος. Σίγουρα δεν θα πλήξουμε!
 
Διαγωνισμός Google Lunar X - Σελήνη: Έως το τέλος Μαρτίου 2018 μια διαστημική ομάδα πρέπει να έχει προσεληνώσει ένα ρομπότ στο φεγγάρι, το οποίο θα κινηθεί για τουλάχιστον 500 μέτρα και θα στείλει πίσω στη Γη φωτογραφίες και βίντεο υψηλής ανάλυσης. Έχουν απομείνει πέντε ανταγωνιστές (από ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ινδία, Ισραήλ και μια διεθνής ομάδα) και ο νικητής θα πάρει 30 εκατ. δολάρια.
 
InSight - 'Αρης: Η στατική διαστημοσυσκευή InSight (Interior Exploration using Seismic Investigations Geodesy and Heat Transport) της NASA θα εκτοξευθεί τον Μάιο του 2018 και θα φθάσει στον 'Αρη το Νοέμβριο του ίδιου έτους. Θα μελετήσει με τα επιστημονικά όργανά της σε βάθος τους αρειανούς σεισμούς, τη γεωλογία και το υπέδαφος του πλανήτη επί ένα αρειανό έτος (687 γήινες μέρες), μένοντας στο ίδιο σημείο, καθώς δεν είναι ρόβερ.
 
Parker Solar Probe - Ήλιος: Το σκάφος Parker Solar Probe της NASA θα εκτοξευθεί τον Ιούλιο του 2018 και θα φθάσει κοντύτερα στον Ήλιο από κάθε άλλο έως τώρα. Θα κάνει 24 κοντινές προσεγγίσεις στο άστρο μας, φθάνοντας σε απόσταση έως 6,2 εκατ. χλμ. το Δεκέμβριο 2024, για να το φωτογραφήσει και να το μελετήσει (στέμμα, ηλεκτρικό και μαγνητικό πεδίο, ηλιακός άνεμος σωματιδίων, ηλιακή δομή κ.α.).
 
BepiColombo - Ερμής: Η ομώνυμη αποστολή της ESA και της JAXA θα εκτοξευθεί τον Οκτώβριο 2018, μεταφέροντας στον πλανήτη Ερμή, τον κοντινότερο στον Ήλιο, δύο διαστημοσυσκευές: το ευρωπαϊκό Mercury Planet Orbiter και το ιαπωνικό mercury Magnetospheric Oribter. Μετά από επταετές ταξίδι με το μητρικό σκάφος Mercury Transfer Module (MTM), θα τεθούν το 2025 σε τροχιά γύρω του για να τον μελετήσουν (γεωλογία, εσωτερική δομή, σύνθεση, μαγνητικό πεδίο).
 
OSIRIS-REx - Αστεροειδής Μπενού: Το καλοκαίρι του 2018, το σκάφος OSIRIS-Rex της NASA, που είχε εκτοξευθεί το 2016, θα φθάσει στον αστεροειδή Μπενού, στον οποίο θα μείνει δύο χρόνια μελετώντας τον, προτού πάρει ένα δείγμα από αυτόν το 2020 και το φέρει πίσω στη Γη το 2023. Αν όλα πάνε καλά, θα είναι η πρώτη αμερικανική αποστολή συλλογής δείγματος από αστεροειδή. Ο Μπενούν εκτιμάται ότι έχει μία πιθανότητα στις 2.500 να πέσει στον πλανήτη μας στο τέλος του 22ου αιώνα.
 
Hayabusa 2 - Αστεροειδής Ριούγκου: Εντός του 2018 θα φθάσει στον στόχο της, τον αστεροειδή Ριούγκου, το ιαπωνικό σκάφος Hayabusa 2, που είχε εκτοξευθεί το 2014. Είχε προηγηθεί η αποστολή Hayabusa 1, που είχε φέρει στη Γη το 2010 τα πρώτα δείγματα αστεροειδούς. Αυτή τη φορά οι Ιάπωνες θα στείλουν πάνω στον αστεροειδή μια μικρή στατική διαστημοσυσκευή και τρία μίνι-ρόβερ για να τον μελετήσουν λεπτομερώς επί τουλάχιστον ένα έτος, προτού επιστρέψουν τα δείγματα στη Γη το 2020.
 
CHEOPS: Το δορυφορικό τηλεσκόπιο CHEOPS (Characterizing Exoplanet Satellite) της ESA θα εκτοξευθεί το 2018 και θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Γη με στόχο την αναζήτηση εξωπλανητών.
 
New Horizons - Σώμα MU69: Το σκάφος New Horizons της NASA, αφού επισκέφθηκε τον Πλούτωνα το 2015, αναμένεται να φθάσει την Πρωτοχρονιά του 2019 στο ακόμη πιο μακρινό σώμα MU69 της Ζώνης Κάιπερ για να το μελετήσει από απόσταση μόνο 3.500 χλμ.
 
James Webb: Το μεγαλύτερο έως τώρα διαστημικο τηλεσκόπιο, το κόστους σχεδόν 9 δισ. δολαρίων James Webb της NASA και της ESA, θα είναι ο διάδοχος του ιστορικού Hubble, επταπλάσιο σε μέγεθος από τον προκάτοχό του. Μετά από πολλές καθυστερήσεις, αναμένεται να εκτοξευθεί την άνοιξη του 2019.
 
ExoMars - 'Αρης: To ρόβερ Exomars της ESA θα εκτοξευθεί την άνοιξη του 2020 και αναμένεται να φθάσει στον 'Αρη το 2021, κάνοντας παρέα στο επίσης ευρωπαϊκό Trace Gas Orbiter (TGO), το πρώτο σκέλος της ευρω-ρωσικής απστολής ExoMars, που είχε εκτοξευθεί το 2016 και έχει ήδη τεθεί σε τροχιά γύρω από τον «κόκκινο» πλανήτη. Το ρόβερ θα αναζητήσει ίχνη ζωής και με το μικρό γεωτρύπανό του θα συλλέξει δείγματα.
 
Mars 2020 - 'Αρης: Το ρόβερ Mars 2020 της NASA θα εκτοξευθεί το καλοκαίρι του 2020 πάνω σε ένα πύραυλο «'Ατλας V» για να φθάσει στον 'Αρη το 2021, όπου στη συνέχεια -μαζί με τα ήδη υπάρχοντα αμεριανικά ρόβερ Curiosity και Opportunity- θα τριγυρνά επί δύο έτη, προετοιμάζοντας με τις έρευνές του την μελλοντική αποστολή αστροναυτών. Θα αναζητήσει κι αυτό ίχνη μικροβιακής ζωής, συλλέγοντας δείγματα με το τρυπάνι του (τρυπώντας βαθύτερα από ό,τι το τόβερ Curiosity) και αναλύοντάς τα επί τόπου. Τα δείγματα αυτά μπορεί να επιστραφούν για μελέτη στη Γη, αλλά με μια μελλοντική αποστολή, κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ έως τώρα.
 
Lucy - Αστεροειδείς Δία: Η αποστολή Lucy της NASA θα εκτοξευθεί το 2021 για να μελετήσει μεταξύ 2027-2033 έξι από τους λεγόμενους «Τρωικούς» αστεροειδείς, που έχουν εγκλωβιστεί στο πανίσχυρο βαρυτικό πεδίο του Δία.
 
JUICE - Δίας: Η πρώτη αποστολή της ESA "Jupiter Icy Moons Explorer" (JUICE) στο Δία και στους δορυφόρους του Ευρώπη, Καλλιστώ και Γανυμήδη, θα έχει κόστος 1,5 δισ. ευρώ, θα εκτοξευθεί με πύραυλο «Αριάν 5» το 2022 και θα φθάσει στον προορισμό της το 2029. Μεταξύ άλλων, θα μελετήσει την πιθανότητα ζωής στα τρία φεγγάρια του Δία. Ο Γανυμήδης είναι το μεγαλύτερο φεγγάρι του ηλιακού μας συστήματος και η Καλλιστώ αυτό με τους περισσότερους κρατήρες, ενώ η Ευρώπη ίσως το πιο φιλόξενο σώμα για ζωή πέραν της Γης. Στο τέλος της αποστολής του το JUICE θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Γανυμήδη και θα γίνει έτσι η πρώτη διαστημοσυσκευή γύρω από ένα δορυφόρο.
 
Europa Clipper - Ευρώπη: Το κόστους 2 δισ. δολαρίων κινούμενο με ηλιακή ενέργεια σκάφος Europa Clipper (εξ ου και το όνομά του που παραπέμπει σε ιστιοφόρο) θα εκτοξευθεί το 2022 από τον τεράστιο νέο πύραυλο SLS της NASA και θα τεθεί σε τροχιά γύρω από το Δία το 2025. Θα κάνει 40 έως 45 κοντινές προσεγγίσεις στο δορυφόρο Ευρώπη, προκειμένου να μάθει περισσότερα για τον υπόγειο ωκεανό νερού που διαθέτει και τις πιθανότητες να φιλοξενεί ζωή. Πρόσφατα τo Κογκρέσο των ΗΠΑ ζήτησε να προστεθεί στην αποστολή και μια διαστημοσυσκευή που θα προσεδαφισθεί στην Ευρώπη, κάτι που βρίσκεται υπό μελέτη από τη NASA.
 
Psyche - Αστεροειδής Ψυχή: Η αποστολή Psyche της NASA θα εκτοξευθεί το 2022 με προορισμό τον μοναδικό γνωστό μεταλλικό αστεροειδή του ηλιακού μας συστήματος, την τεράστια «Ψυχή» μεταξύ 'Αρη-Δία, προκειμένου να την μελετήσει από κοντά.
 
New Frontiers: Το 2025 θα εκτοξευθεί η νέα ομώνυμη αποστολή της NASA, κόστους έως 850 εκατ. δολ, η οποία θα επιλεγεί το 2019. Έχουν καταταθεί 12 προτάσεις και οι πέντε (SPRITE, Oceanus, Titan Dragonfly, Enceladus Life Finder και Enceladus Life Signatures and Habitability) αφορούν τον Κρόνο και τους δορυφόρους του Τιτάνα και Εγκέλαδο, ως συνέχεια της αποστολής Cassini.
 
PLATO: Το διαστημικό τηλεσκόπιο "Planetary Transits and Oscillations" (PLATO) της ESA θα εκτοξευθεί το 2026 προς αναζήτηση εξωπλανητών φιλόξενων για ζωή.
 
Στη δεκαετία του 2040 αναμένεται αποστολή της NASA στον Ουρανό ή στον Ποσειδώνα ή και στους δύο.
 
Σε εξέλιξη εξάλλου βρίσκεται η κόστους 1,1 δισ. δολαρίων αποστολή του σκάφους Juno της NASA, το οποίο εκτοξεύθηκε το 2011 και από το καλοκαίρι του 2016 έχει εισέλθει σε τροχιά γύρω από τον Δία, όπου θα παραμείνει τουλάχιστον έως το 2018, κάνοντας διαδοχικές κοντινές προσεγγίσεις και μελετώντας τον.
 
Παύλος Δρακόπουλος

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ